ολιγόκαινο

ολιγόκαινο
Γεωλογική υποπερίοδος του καινοζωικού αιώνα, μεταξύ ηώκαινου (αρχαιότερο) και μειόκαινου (νεότερο). Μαζί με το παλαιόκαινο και το ηώκαινο αποτελούν το παλαιογενές. Διήρκεσε περίπου 15 εκατ. χρόνια και υποδιαιρείται σε 4 βαθμίδες: λαττόρφιο, στάμπιο ή ρουπέλιο, σάττιο και ακουιτάνιο. Η τελευταία αυτή βαθμίδα παλαιότερα θεωρούνταν ότι ανήκε στο μειόκαινο. Κατά τη διάρκεια της υποπεριόδου του ο. βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο σχηματισμός των αλπικών αλύσεων (αλπική ορεογένεση), που καθώς ανυψώνονταν βαθμιαία, προσβάλλονταν από τους εξωγενείς παράγοντες, και έτσι σχηματίστηκαν αποθέσεις κατά κύριο λόγο παράκτιες ή γεωσύγκλινα βαθιών θαλασσών και χερσαία. Η πανίδα και η χλωρίδα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής μαρτυρούν ένα κλίμα τροπικό, ενώ στα αρκτικά πλάτη το κλίμα υπήρξε εύκρατο. Κατά την περίοδο αυτή οι ξηρές που είχαν αναδυθεί άρχισαν να αποκτούν μια όψη αρκετά όμοια με τη σημερινή: ο μεγάλες πτυχώσεις των Άλπεων υπήρχαν, τα Αππέννινα άρχισαν να αναδύονται από τη θάλασσα, η Ινδική Χερσόνησος ενώθηκε με την ασιατική ήπειρο και προς το τέλος της περιόδου αυτής άρχισε να διακόπτεται η απευθείας επικοινωνία μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής. Στον τομέα της φυτικής ζωής, η παρουσία μιας χλωρίδας με επικράτηση των φοινίκων μαρτυρεί κλίμα θερμό, η διαπίστωση όμως γενών, όπως τα quercus, betula και cercis, υποδηλούν ότι το κλίμα ήταν ήδη πιο κρύο από του ηώκαινου. Ο θαλάσσιος ζωικός κόσμος δεν παρουσίασε καινούργιους χαρακτήρες, εκτός από την αφθονία των νουμμουλιτών, οι οποίοι, όμως, εξαφανίστηκαν προς το τέλος της περιόδου αυτής (στάμπιο), παραχωρώντας τη θέση του στις λεπιδοκυκλίνες. Πολύ ενδιαφέρουσα, αντίθετα, υπήρξε η εξέλιξη των θηλαστικών, που εμφανίζουν μεγάλη ανάπτυξη και μάλιστα με μορφές ήδη εξειδικευμένες. Πρέπει να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα η εμφάνιση του palloma-stodon του Φαγιούμ (Αίγυπτος) που θεωρείται ο πρόγονος των προβοσκιδοειδών, η εμφάνιση επίσης των ρινοκερωτιδών και των πιθήκων και η εξαφάνιση των τιτανοθηρίων. Οι αποθέσεις του ο. αφθονούν σε πολλά μέρη της Ελλάδας (Αδριατικοϊόνια ζώνη, ζώνη Παξών, Κρήτη κ.α.). Το ολιγόκαινο διήρκεσε 15 περίπου εκατομμύρια χρόνια. Αποικία απολιθωμένων ανθοζώων του ολιγόκαινου. Ασβεστόλιθος με λεπιδοκύκλινα της Ιόνιας ζώνης Δυτικής Ελλάδας (μικροσκοπικό παρασκεύασμα μεγέθ. (5,6 x 8). (Αθήνα, Γεωλογικό εργαστήριο του υπουργείου Γεωργίας)
* * *
το
γεωλ. μεγάλη παγκόσμια υποδιαίρεση τριτογενούς περιόδου και τών πετρωμάτων της, που προηγείται τού μειοκαίνου και έπεται τού ηωκαίνου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. oligocene < ολιγ(ο)- (βλ. λ. λιγο-) + καινός. Η λ., στον λόγιο τ. ὀλιγόκαινον, μαρτυρείται από το 1890 στον Κ. Μητσόπουλο].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • παλαιογενές σύστημα — Το πρώτο σύστημα του καινοζωικού αιώνα, που αντιστοιχεί στην πρώτη περίοδο της γεωλογικής ιστορίας της Γης κατά τον αιώνα αυτόν. Το π.σ. ακολουθεί το κρητιδικό και προηγείται του νεογενούς συστήματος. Ο όρος π.σ. καθιερώθηκε ύστερα από πρόταση… …   Dictionary of Greek

  • γεωλογία — Επιστήμη που μελετά την εξελικτική ιστορία της Γης και την υλική σύσταση των δυνάμεων που την διαμόρφωσαν. Αναλυτικότερα, η γ. εξετάζει τα διαδοχικά στάδια εξέλιξης του πλανήτη μας, τους διάφορους παράγοντες που επέδρασαν στη διαμόρφωση της… …   Dictionary of Greek

  • αιώνες, γεωλογικοί — Η ιστορία της Γης διαιρείται σε πέντε αιώνες: (α) αρχαϊκόςαρχαιοζωικός (που περιλαμβάνει και τον προτεροζωικό, ορισμός που δεν επικράτησε τελικά), (β) πρωτογενήςπαλαιοζωικός, (γ) δευτερογενήςμεσοζωικός, (δ) τριτογενήςκαινοζωικός, (ε) τεταρτογενής …   Dictionary of Greek

  • ηώκαινο — Η δεύτερη υποπερίοδος του καινοζωικού αιώνα ή τριτογενούς, η έναρξη της οποίας υπολογίζεται πριν από περίπου 70 εκατομμύρια χρόνια. Διήρκεσε πιθανότατα 30 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων αποτέθηκαν ιζήματα συνολικού πάχους πάνω… …   Dictionary of Greek

  • Ευρώπη — I Μία από τις πέντε ηπείρους. Είναι το μικρότερο τμήμα του κόσμου μετά την Αυστραλία και την Ωκεανία. Από μία άποψη θα μπορούσε να θεωρηθεί το ακραίο δυτικό τμήμα της Ασίας, της οποίας αποτελεί τη φυσική προέκταση. Πράγματι, δεν υπάρχουν φυσικά… …   Dictionary of Greek

  • Πελοπόννησος — I Ιστορική και γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, η νοτιότερη και μεγαλύτερη χερσόνησος της χώρας και η νοτιότερη της Ευρώπης. Εκτείνεται μεταξύ των παραλλήλων 38° 20’ (ακρωτήριο Δρέπανο) και 36° 23’ (ακρωτήριο Ταίναρο) και των μεσημβρινών 210° 10’… …   Dictionary of Greek

  • μειόκαινος — η, ο θηλ. και ος το ουδ. ως ουσ. το μειόκαινο γεωλ. μεγάλη παγκόσμια υποδιαίρεση τής τριτογενούς περιόδου και τών πετρωμάτων της, που ακολουθεί το ολιγόκαινο και προηγείται τού πλειοκαίνου και υποδιαιρείται σε έξι βαθμίδες …   Dictionary of Greek

  • παλαιογεωγραφία — Κλάδος της γεωλογίας, που ερμηνεύει και συσχετίζει τα δεδομένα των στρωματογραφικών, τεκτονικών και παλαιοντολογικών παρατηρήσεων, με σκοπό να αναπαραστήσει τη διαμόρφωση των ξηρών, όπως αναδύθηκαν κατά τους περασμένους γεωλογικούς χρόνους. Οι… …   Dictionary of Greek

  • παλαιοντολογία — Η επιστήμη που μελετά τα απολιθώματα, δηλαδή τα υπολείμματα ή τα ίχνη των οργανισμών που έζησαν στη Γη κατά τους διάφορους γεωλογικούς αιώνες. Ιστορικά στοιχεία. Αν και η π. καθιερώθηκε ως επιστήμη μόνο κατά στα τέλη του 18ου αι. και τις αρχές… …   Dictionary of Greek

  • παντόδοντα — τα (παλαιοντ.) τάξη απολιθωμένων φυτοφάγων θηλαστικών που έζησαν από το παλαιόκαινο ώς το ολιγόκαινο στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία και είχαν κυνόδοντες ανεπτυγμένους σε χαυλιόδοντες …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”